Αλεξανδρούπολη

Πόλη (48.885 κάτ.) στα παράλια της Δυτικής Θράκης και σε απόσταση περίπου 14,5 χλμ. από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Απλώνεται σε έκταση 104 τ. χλμ. μαζί με τους γύρω οικισμούς και είναι πρωτεύουσα του νομού Έβρου καθώς και του ομώνυμου δήμου. Το παλιό όνομά της ήταν Δεδέ-Αγάτς (σημαίνει δέντρο του καλογήρου) και μέχρι το 1871 ήταν ένας μικρός ψαράδικος οικισμός. Είναι η μόνη πόλη της Θράκης που χτίστηκε με βάση ρυμοτομικό σχέδιο, το οποίο συνέταξαν Ρώσοι μηχανικοί κατά την κατάληψη της περιοχής από Ρωσικά στρατεύματα, στη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877-78. Άρχισε να αναπτύσσεται κυρίως από την εποχή της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης, οπότε μετοίκησαν στην Α. Έλληνες έμποροι της Αίνου, της Μάκρης και της Μαρώνειας. Έτσι, το λιμάνι της έγινε επίνειο και διαμετακομιστικός κόμβος όχι μόνο της Θράκης αλλά και της Ανατολικής Ρωμυλίας. Συνδέεται σιδηροδρομικά με τη Θεσσαλονίκη, καθώς και με την Κωνσταντινούπολη και τη Βουλγαρία (Σβίλεγκραντ) και έχει μικρές βιομηχανίες επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων. Η πόλη μετονομάστηκε σε Α. το 1919 προς τιμή του βασιλιά Αλεξάνδρου, μετά την οριστική της απελευθέρωση. Την ίδια ονομασία είχε και μια αρχαία πόλη, πρωτεύουσα των Μαίδων, την οποία είχε ιδρύσει ο Μέγας Αλέξανδρος, όχι πολύ μακριά από τη σημερινή πρωτεύουσα του νομού Έβρου. Στα αξιοθέατα της Α. περιλαμβάνονται ο ναός της Αγίας Αναστασίας, ρυθμού βασιλικής, η μητρόπολη, ο φάρος και η νεοκλασικής αρχιτεκτονικής Λεοντίδειος Αστική Σχολή. Νεοκλασικού ρυθμού είναι και το Γ’ Δημοτικό σχολείο, το οποίο ήταν σχολείο της ελληνικής κοινότητας στα χρόνια της τουρκοκρατίας και συνδέεται άμεσα με την παιδεία του υπόδουλου τότε Ελληνισμού. Το λιμανιού της Αλεξανδρούπολης σε φωτογραφία εποχής. Προτομή του Γεώργιου Ζαρίφη στην Αλεξανδρούπολη. Ένα από τα ωραία νεοκλασικά και ιστορικά οικήματα της Αλεξανδρούπολης, που σήμερα φιλοξενεί το Γ’ Δημοτικό σχολείο της πόλης. Ο φάρος της Αλεξανδρούπολης. Σημερινή άποψη του πολυσύχναστου λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.